როგორ გადაიქცევა მაროკო მსოფლიოში ერთ-ერთ უდიდეს EV ცენტრად?

მაროკოს ელექტრომობილების ბაზარი 2025–2026 წლებში სწრაფ ზრდას აჩვენებს. BMI (FitchSolutions) პროგნოზის მიხედვით, ქვეყნის EV სეგმენტი განიცდის მოდელების რიცხვის ზრდას, ადგილობრივი წარმოების გაფართოებასა და საერთაშორისო ინვესტიციების შედინებას, რაც მაროკოს რეგიონულ EV-ჰაბად ჩამოყალიბების გზაზე აყენებს.

მაროკოში მსუბუქი ავტომობილების EV გაყიდვებს 2025 წელს 80.4%-იანი ზრდა ელოდება - რაც შეადგენს 5,311 ერთეულს და EV-ინაფილტრაციას 2.6%-მდე ზრდის (2024 წლის 1.9%-დან).

2026 წელს ზრდა გაგრძელდება:

• საერთო გაყიდვები: 7,237 ერთეული (+36.3%)

• EV წილი ბაზარზე: 3.4%

• BEV: 4,248 ერთეული

• PHEV: 2,889 ერთეული

ამ ზრდას მხარს უჭერს როგორც ადგილობრივი წარმოება, ისე ჩინეთიდან შემოსული უფრო ხელმისაწვდომი EV მოდელები.

მაროკო ძალიან სწრაფი ტემპით ავითარებს ადგილობრივ EV წარმოებას:

Neo Motors: 2025 წლის ოქტომბერში ადგილობრივმა ბრენდმა წარმოადგინა Dial-E - პირველი სრულად მაროკოში შექმნილი, დამზადებული და აწყობილი ელექტრომობილი. სერიული წარმოება დაიწყება 2026 წლის იანვრიდან.

Tesla-მ 2025 წელს გახსნა ადგილობრივი წარმომადგენლობა, რომელიც უზრუნველყოფს:

• იმპორტს

• დისტრიბუციას

• ტექნიკურ მომსახურებას

კომპანია ასევე გეგმავს 2.8 მილიონი დოლარის ინვესტიციას და Kenitra-ში ადგილობრივი აწყობის შექმნას, წლიური 400,000 ერთეულის პოტენციალით.

Renault აფართოებს EV ინვესტიციებს:

• იწყებს ახალი EV ხაზის წარმოებას

• ქმნის 7,500-ზე მეტ ახალ სამუშაო ადგილს

• ამატებს R&D ცენტრს

მთავრობის წახალისებები

მაროკოს მთელი რიგი სტიმულები აქვს EV-ების პოპულარიზაციისთვის:

• სრული VAT გათავისუფლება

• შემცირებული საბაჟო გადასახადები

• EV სუბსიდია კომპანიებისთვის - მაქსიმუმ MAD 100,000

• დაბალი სადაზღვევო გადასახადები

ეს სტიმულები უკვე გამოიხატა მკაფიო ზრდაში: 2024 წელს BEV გაყიდვები 143%-ით გაიზარდა, PHEV - 224%-ით, ხოლო EV წილი ბაზარზე 0.7%-დან 1.9%-მდე გაიზარდა.

ბაზრის ლიდერები და კონკურენცია

• BYD გახდა PHEV სეგმენტის ლიდერი (32% წილი).

• Dacia ლიდერია BEV ბაზარზე (40.2%).

• ახალი ბრენდები, მათ შორის Zeekr, 2025 წლიდან განამტკიცებენ კონკურენტულ გარემოს.

ადგილობრივი EV წარმოება დღეს 40,000–50,000 ერთეულის ფარგლებშია (Fiat Topolino, Opel Rocks, Citroën Ami), თუმცა გაფართოების სტრატეგიები ზრდის პოტენციალს მნიშვნელოვნად ზრდის.

ინვესტიციები ბატარეებსა და მიწოდების ჯაჭვში

მაროკოს გეოგრაფიული მდებარეობა და ფოსფატის ერთ-ერთი უდიდესი მარაგი - LFP ბატარეების ძირითადი კომპონენტი - ინვესტორებს იზიდავს.

მნიშვნელოვანი პროექტებია:

• COBCO - ლითიუმ-იონ ბატარეის კომპონენტების ქარხანა

• Tinci Materials - ელექტროლიტების ფაბრიკა

• Gotion High Tech - გიგაფაბრიკები

კომერციული EV ბაზარი: განვითარების საწყის ეტაპზე

კომერციული EV-ები (ვენები, ავტობუსები) კვლავ 100 ერთეულზე ნაკლებს შეადგენს, თუმცა:

• მუნიციპალიტეტები 2025 წლიდან ელექტრო ავტობუსების მიღებაზე გადადიან

• ლოჯისტიკური ფლოტების ელექტრიფიკაცია გაიზრდება საშუალო ვადაში

• მწვანე წყალბადისა და განახლებადი ენერგიის პროგრამები შესაძლოა იმოქმედოს წყალბადზე მომუშავე EV-ების გავრცელებაზე

ინფრასტრუქტურა: გამოწვევა და შესაძლებლობა

2024 წლის მდგომარეობით, მაროკოში მხოლოდ 1,000-მდე დამტენი წერტილია.
ინფრასტრუქტურა სწრაფად უნდა გაიზარდოს, რათა გაძლიერებულ მოთხოვნას პასუხი გაეცეს.

Tesla უკვე გეგმავს Supercharger ქსელის შექმნას, ხოლო ქვეყნის მიზანია 2050 წლისთვის ელექტროენერგიის 80%-ი განახლებადი წყაროებიდან მიიღოს.

გრძელვადიანი პერსპექტივა

ანალიტიკოსების პროგნოზით, მაროკოს EV გაყიდვები 2034 წლამდე წლიურად საშუალოდ 36.2%-ით გაიზრდება, 57,258 ერთეულამდე.

ზრდის დამატებითი შესაძლებლობებია:

• კიდევ უფრო დიდი ადგილობრივი წარმოება

• მიწოდების ჯაჭვის გაფართოება

• EV-ებზე გადასვლა ტურიზმის სექტორში

მაროკო სწრაფად ყალიბდება როგორც რეგიონული EV ცენტრი - ძლიერი წარმოების ბაზით, სტრატეგიული მდებარეობით და მზარდი ინვესტიციებით, რაც ქვეყნის საავტომობილო ინდუსტრიას გარდაქმნის ახალ დონეზე.