ბოლო ათწლეულის განმავლობაში გლობალურმა EV ბაზრის წილმა უდიდესი წინსვლა განიცადა, და მოსალოდნელია, რომ ეს ტენდენცია მომავალი წლების განმავლობაში კიდევ უფრო დაჩქარდება. რიგ ქვეყნებში ელექტრომობილები უკვე განიხილება როგორც მასობრივი პროდუქტი. მიუხედავად იმისა, რომ მრეწველობაში ზოგჯერ გარკვეული პრობლემები იჩენს თავს, გლობალური გაყიდვების მონაცემები ცხადყოფს, რომ ეს მხოლოდ დასაწყისია.

EV ბაზრის ისტორიული მონაცემები  

იმის გასაგებად, თუ სად ვიმყოფებით ახლა EV სექტორში, უნდა გადავხედოთ ბოლო წლების მოვლენებს.

2020 წელი არ გამოირჩეოდა მანქანების რეგისტრაციის საერთო ზრდით, რადგან გლობალურ ავტომობილების ბაზარზე COVID-19 პანდემიამ და ეკონომიკურმა ვარდნამ ნეგატიური გავლენა იქონია. პანდემიის დასაწყისში გლობალური EV გაყიდვების პროგნოზი საკმაოდ გაურკვეველი იყო. თუმცა, 2020 წელი მაინც პოზიტიური აღმოჩნდა: გლობალურმა EV გაყიდვები 43%-ით გაიზარდა 2019 წელთან შედარებით, ხოლო EV ბაზრის წილმა 4.6%-ს მიაღწია.

2021 წელს EV გაყიდვები გაორმაგდა და 6.75 მილიონი ერთეული შეადგინა. უფრო მეტი EV გაიყიდა ერთ კვირაში 2021 წელს, ვიდრე მთელ 2012 წელს.

2022 წელი კიდევ უფრო გამორჩეული იყო, EV გაყიდვებმა 10 მილიონ ერთეულს გადააჭარბა, რაც იმას ნიშნავს, რომ 2022 წლის გაყიდვების 14% ელექტრომობილებს ეკუთვნოდა, რაც გაცილებით მაღალია 2021 წლის 9%-თან და 2020 წლის 5%-თან შედარებით.

გლობალური ელექტრომობილების ბაზრის წილი და ზომა  

ელექტრომობილები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ 2050 წლისთვის ნულოვანი ემისიების მიზნების მისაღწევად.

ბაზარი სწრაფად იზრდება. დეკარბონიზაციის გამოწვევის ფონზე, რომელსაც მრავალი წამყვანი ქვეყანა სერიოზულად ეკიდება, გლობალური EV გაყიდვები დაჩქარდა 2023 წელს. IEA-ს მონაცემებით, გლობალურმა ელექტრომობილების გაყიდვებმა 2023 წელს თითქმის 14 მილიონს მიაღწია, რაც 35%-ით გაზრდა იყო 2022 წელთან შედარებით. ეს ზრდა ნიშნავს, რომ 2023 წლისთვის გლობალური EV ფლოტი 40 მილიონ ავტომობილს შეადგენს.

პროგნოზები 2024 წლისთვის კვლავ პოზიტიურია. წლის პირველ კვარტალში გაყიდვები 25%-ით გაიზარდა 2023 წლის იმავე პერიოდთან შედარებით. მოსალოდნელია, რომ 2024 წლის ბოლოსთვის EV გაყიდვები 17 მილიონს მიაღწევს, რაც გლობალური გაყიდვების 20%-ს შეადგენს.

გლობალური EV დამუხტვის ინფრასტრუქტურის მდგომარეობა  

ამჟამად ელექტრომობილების უმეტესობა იტენება სახლში ან სამსახურში, თუმცა, როგორც EV-ების რაოდენობა, ისე საჯარო დატენვის პუნქტების საჭიროებაც იზრდება. 2023 წელს გლობალური საჯარო დამუხტვის პუნქტების რაოდენობა 40%-ით გაიზარდა. ჩინეთი კვლავ დომინირებს ბაზარზე, სადაც სწრაფი დატენვის პუნქტების 85% და ნელი დატენვის პუნქტების 60% დაინსტალირდა.

ევროპაშიც ინფრასტრუქტურა იზრდება. 2023 წლისთვის 630,000-ზე მეტი საჯარო EV დატენვის პუნქტი იყო ხელმისაწვდომი ევროპაში, მათ შორის 200,000 ახალი პუნქტი მხოლოდ 2023 წელს დაემატა.

სხვა ელექტროტრანსპორტის მდგომარეობა  

მიუხედავად იმისა, რომ EV ბაზრის დიდი ყურადღება სედანის ტიპის ავტომობილებზეა კონცენტრირებული, ტრანსპორტის სხვა სახეებიც თანდათანობით ხდება ელექტრო.

მძიმე სატვირთო ავტომობილები: 2023 წელს პირველად ელექტრო სატვირთო მანქანებმა გაყიდვებში ელექტრო ავტობუსებს გაუსწრეს, 54,000 ერთეული გაიყიდა.

მსუბუქი კომერციული მანქანები (LCV): გაყიდვები 50%-ით გაიზარდა 2023 წელს, განსაკუთრებით ჩინეთში და ევროპაში.

EV დამუხტვის ტექნოლოგიების განვითარება  

Smart charging (ჭკვიანი დატენვა) სტანდარტად იქცა EV ინდუსტრიაში, რაც მომხმარებლებს მეტი კომფორტისა და კონტროლის საშუალებას აძლევს ელექტროენერგიის მოხმარებაზე.

ელექტრომობილების ბატარეების განვითარება

EV გაყიდვების ზრდასთან ერთად ბატარეების წარმოებაც გაიზარდა. 2023 წელს EV ბატარეებზე მოთხოვნა 40%-ით გაიზარდა. ჩინეთი რჩება ლიდერად ბატარეების წარმოებაში, თუმცა, მოსალოდნელია, რომ 2030 წლისთვის ევროპაც გაზრდის თავის წილს ბაზარზე.

EV-ების ეკოლოგიური გავლენა 

2023 წელს EV-ებმა დაახლოებით 130 ტერავატ-საათი ელექტროენერგია მოიხმარეს, რაც ნორვეგიის წლიურ ელექტროენერგიის მოხმარებას უტოლდება. პროგნოზების მიხედვით, 2035 წლისთვის EV-ების ელექტროენერგიის მოხმარება 6-8%-ს შეადგენს გლობალური მოთხოვნიდან.

2023 წელს EV-ების გამოყენებამ 220 მილიონი ტონა სათბურის აირების (GHG) ემისიების დაზოგვა განაპირობა.

EV-ებთან დაკავშირებული მიმდინარე პოლიტიკა 

მთავრობების პოლიტიკა გადამწყვეტ როლს ასრულებს EV-ის გავრცელების დაჩქარებაში. მთავარ ბაზრებზე, როგორიცაა ჩინეთი, აშშ და ევროპა, EV შეძენის სტიმულები იყო ძირითადი სტრატეგია EV გაყიდვების გასაზრდელად.

კერძო სექტორის პასუხი EV-ებზე 

ავტომწარმოებლები პოზიტიურად პასუხობენ EV ბაზრის ზრდაზე. მრავალი მათგანი გეგმავს თავისი ფლოტის სრულ ელექტრიფიკაციას 2030 წლისთვის.

EV ბაზრის პროგნოზები 2030 წლისთვის და მის შემდგომ 

მომავლისთვის EV ბაზარი კიდევ უფრო გაიზრდება. Global EV Outlook 2024 გთავაზობთ სამ შესაძლო სცენარს:

1. დეკლარირებული პოლიტიკის სცენარი (STEPS): 2030 წლისთვის გლობალური EV მარაგი 250 მილიონ ერთეულს მიაღწევს.

2. გაცხადებული ვალდებულებების სცენარი (APS): თუ ყველა ვალდებულება შესრულდება, 2035 წლისთვის გლობალური EV მარაგი 585 მილიონს მიაღწევს.

3. ნულოვანი ემისიის სცენარი (NZE): 2035 წლისთვის გლობალურ EV მარაგს 790 მილიონი მანქანა სჭირდება, რომ 2050 წლისთვის ნულოვანი ემისია მივიღოთ.

გლობალური ელექტრომობილების ბაზარი სწრაფი ზრდის გზაზეა. როგორც ბიზნესი, ასევე მთავრობები მხარს უჭერენ ელექტრიფიკაციას, რაც EV რევოლუციას კიდევ უფრო აჩქარებს.