ევროკავშირი დიდ ნაბიჯს დგამს სუფთა ენერგიისა და ელექტრიფიკაციის მხარდაჭერისკენ და ამ სექტორებისთვის 105 მილიარდ დოლარს გამოყოფს. Clean Industrial Deal-ის ფარგლებში, დაფინანსება მიზნად ისახავს ევროპის რეინდუსტრიალიზაციას, მწვანე წარმოების გაძლიერებას და პროდუქტიულობის ზრდას - ამავდროულად ნახშირბადის ემისიების შემცირებას.

აღნიშნული მასშტაბური ინვესტიცია განსაკუთრებით დროულია, რადგან აშშ ცვლის თავის ეკონომიკურ და დიპლომატიურ კურსს, რაც კიდევ უფრო მეტად აჩქარებს ევროპის საჭიროებას, რომ გააძლიეროს საკუთარი სამრეწველო შესაძლებლობები.

უკვე ათწლეულზე მეტია მიმდინარეობს დისკუსია „ევროპის ინდუსტრიული რენესანსის“ შესახებ, თუმცა კონტინენტს ჯერ კიდევ უჭირს ადრინდელი სამრეწველო ლიდერობის აღდგენა. ისევე როგორც აშშ, ევროპა მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული უცხოურ ტექნოლოგიასა და წარმოებაზე, განსაკუთრებით ჩინეთიდან.

თუმცა, ბოლო დროის გეოპოლიტიკური ცვლილებების ფონზე, ევროკავშირი უფრო მეტად აქცევს ყურადღებას მწვანე ენერგიისა და ელექტრომობილების წარმოების ლოკალიზაციას. მთავარი გამოწვევა ის არის, როგორ შეინარჩუნოს კონკურენტუნარიანობა გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის პარალელურად.

Clean Industrial Deal სწორედ ამ მიზნების მიღწევას ემსახურება და სუფთა ტექნოლოგიების სექტორს მნიშვნელოვან ფინანსურ დახმარებას სთავაზობს, რაც მოიცავს ელექტრომობილების წარმოებას, ბატარეების განვითარებასა და ენერგოინტენსიური მრეწველობის დეკარბონიზაციას.

როგორ დაიხარჯება ევროკავშირის 105 მილიარდი დოლარი?

მიუხედავად იმისა, რომ ეს პროგრამა ელექტრომობილების სექტორზე უშუალოდ არ არის ორიენტირებული, EV-ის განვითარებას და წარმოებას სავარაუდოდ დაფინანსების მნიშვნელოვანი წილი დაეთმობა. 

დაფინანსების ერთ-ერთი მთავარი მიმართულებაა ხელმისაწვდომი ენერგიის სამოქმედო გეგმა (Affordable Energy Action Plan), რომელიც მოიცავს შემდეგ პრიორიტეტებს:

• სუფთა ენერგიის დანერგვის დაჩქარება და ელექტრიფიკაციის ხელშეწყობა

• ენერგოეფექტიანობის გაუმჯობესება და წიაღისეული საწვავის მოხმარების შემცირება

• ელექტროენერგიის ფასების დაწევა და ელექტრომობილებით სარგებლობის გაადვილება

ტარიფები, ვაჭრობა და წარმოების ლოკალიზაცია

ევროკავშირის მიერ ჩინეთიდან იმპორტირებულ ელექტრომობილებზე დაწესებული ტარიფები პირველი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო ადგილობრივი წარმოების წახალისებისთვის.

ტარიფები, რომლებიც 45.3%-მდე აღწევს, მიზნად ისახავს უცხოური კომპანიების არამართლზომიერი კონკურენციის შეჩერებას, რომლებიც სარგებლობენ ჩინეთის მთავრობის სუბსიდიებით. ეს სტრატეგია უკვე ახდენს გავლენას – ბევრი ჩინური ავტომწარმოებელი განიხილავს ევროპაში საკუთარი ქარხნების გახსნას, რათა თავიდან აიცილოს მაღალი საბაჟო გადასახადები.

ევროპა და აშშ – განსხვავებული EV პოლიტიკა

იმ დროს, როცა აშშ ამცირებს EV-ს შეღავათებს და ანელებს შიდა წვის ძრავიანი მანქანების წარმოების შეზღუდვის გეგმებს, ევროკავშირი თავისი ამბიციური მიზნების ერთგული რჩება.

ევროკავშირი კვლავ გეგმავს 2035 წლისთვის ახალი შიდა წვის ძრავიანი ავტომობილების გაყიდვის აკრძალვას, მიუხედავად იმისა, რომ ავტოინდუსტრია ამ გადაწყვეტილების გადახედვას ითხოვს. უკვე 2030 წლისთვის, ევროკავშირი იმედოვნებს, რომ ახალი ავტომობილების ნახშირბადის ემისიები 55%-ით შემცირდება 2021 წელთან შედარებით.

თუმცა, ეს აგრესიული გეგმა დისკუსიის საგანია. ბევრი ავტომწარმოებელი აცხადებს, რომ ბაზრის სრული ელექტრიფიკაციის ტემპი მეტისმეტად სწრაფია, და ზოგი მათგანი უკვე აუქმებს 2035 წლისთვის შიდა წვის ძრავიანი მანქანების წარმოების შეწყვეტის გეგმებს.

მიუხედავად ამისა, აშშ-ის გადაწყვეტილებამ, შეინარჩუნოს შიდა წვის ძრავიანი ავტომობილების წარმოება, შესაძლოა მის მწარმოებლებს კონკურენტული უპირატესობა მიანიჭოს. შედეგად, ევროკავშირს, შესაძლოა, საკუთარი პოლიტიკის გადახედვა მოუწიოს.

შესაძლოა, ევროკავშირის ნახშირბადის ნულოვანი ემისიის გეგმა გადაიდოს?

ევროკავშირმა 2050 წლისთვის ნახშირბადის ნულოვანი ემისიის მიღწევის ამბიციური მიზანი დასახა, თუმცა რამდენად რეალისტურია ეს გეგმა, ჯერ კიდევ კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას.

გლობალურ კონკურენციასა და გარემოსდაცვით ვალდებულებებს შორის ბალანსის პოვნა რთულდება, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როდესაც გეოპოლიტიკური ვითარება სწრაფად იცვლება.

თუ ევროკავშირი გრძელვადიან დეკარბონიზაციის მიზნებს შეინარჩუნებს, მას შესაძლოა ზოგიერთი რეგულაციის გადახედვა დასჭირდეს, რათა მსოფლიო ბაზარზე კონკურენტუნარიანობა შეინარჩუნოს.