ილონ მასკს კანადაში ახალი საფრთხე ელოდება?

კანადის ელექტრომობილების მანდატი ამერიკის მხრიდან მწვავე კრიტიკის ქვეშ მოექცა - და თუ ამ პოლიტიკას უკან წაიღებენ, ერთ-ერთი მთავარი დაზარალებული შესაძლოა Tesla-ს დამფუძნებელი და აღმასრულებელი დირექტორი ილონ მასკი აღმოჩნდეს.

საუბარია კანადის კლიმატური პოლიტიკის ერთ-ერთ მთავარ მექანიზმზე, რომელიც ჯერ კიდევ ჯასტინ ტრუდოს მთავრობის მიერ ამოქმედდა. აღნიშნული მანდატი ავტომწარმოებლებს ავალდებულებს, რომ 2026 წლისთვის მათი გაყიდვების მინიმუმ 20% ელექტრომობილებზე მოდიოდეს. თუ ავტომწარმოებელი ვერ ასრულებს ელექტრომობილების გაყიდვების მიზანს, ვალდებულია იყიდოს კრედიტები ისეთი კომპანიებისგან, როგორებიცაა Tesla, რაც ნიშნავს, რომ კონკურენტები მას ფულს უხდიან მხოლოდ რეგულაციის შესასრულებლად.

სავაჭრო შეთანხმების წინაღობა

ამავე დროს, კანადის პრემიერ-მინისტრი მარკ კარნი ცდილობს აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპთან ახალი სავაჭრო და უსაფრთხოების შეთანხმების მიღწევას. კარნის მიზანია, რომ ტრამპმა გააუქმოს ან შეამციროს 25%-იანი ტარიფები იმ კანადურ ავტომობილებზე, რომლებიც ჩრდილოეთ ამერიკის თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულების (USMCA) ფარგლებს არ მოიცავს, ასევე — ლითონისა და ალუმინის გადასახადები.

როგორც კანადის მთავრობის ერთ-ერთმა მაღალჩინოსანმა განაცხადა, ავტომწარმოებლების მხრიდან მკაფიო გზავნილია: „თუ გსურთ, რომ ავტომრეწველობა კანადაში დარჩეს - ელექტრომობილების მანდატი უნდა გაუქმდეს.“

Tesla, როგორც პოლიტიკის მთავარი ბენეფიციარი

მიუხედავად იმისა, რომ მანდატი კლიმატის ცვლილებასთან ბრძოლის სტრატეგიის ნაწილია და 2035 წლისთვის შიდაწვის ძრავების მქონე ავტომობილების გაყიდვის აკრძალვასაც ითვალისწინებს, რეალურად იგი კონკურენტებს აიძულებს, ფული Tesla-ს გადაუხადონ.

„ეს რეგულაცია პირდაპირ სარგებელს აძლევს Tesla-სა და ილონ მასკს. ეს გაუგებარია,“ — განუცხადა POLITICO-ს კანადის ავტომწარმოებლების ასოციაციის პრეზიდენტმა ბრაიან კინგსტონმა.

მისი თქმით, თუ რამდენად დიდ თანხებს უხდიან Tesla-ს კრედიტების სანაცვლოდ General Motors Canada, Stellantis და Ford Canada — კომერციული საიდუმლოა. თუმცა დასძინა, რომ 2025 წლის პირველ კვარტალში Tesla-მ რეგულაციებთან დაკავშირებული კრედიტებიდან $400 მილიონზე მეტი მიიღო, რაც ძირითადად ჩრდილო ამერიკულ პოლიტიკებზე იყო დაფუძნებული. მისი შეფასებით, ეს რიცხვი წლიურ ჭრილში შესაძლოა 50%-ით გაიზარდოს.

ავტომწარმოებლების დილემა

General Motors Canada-ს მთავრობის ურთიერთობების ხელმძღვანელის, სარა გოლდფედერის თქმით, რეგულაციით კომპანიებს ორი გზა რჩებათ: ან შეიძინონ კრედიტები ისეთი კომპანიებისგან, ვინც 20%-იან ზღვარს გადააჭარბა, ან შეამცირონ შიდაწვის ძრავიანი ავტომობილების რაოდენობა გაყიდვაში.

„ეს ნიშნავს დამატებით ხარჯს, რადგან გიწევს კონკურენტისთვის ფულის გადახდა მხოლოდ იმისთვის, რომ რეგულაცია დააკმაყოფილო,“ — აცხადებს გოლდფედერი.

თუ კომპანიებს არ სურთ Tesla-ს გადაუხადონ, მაშინ უნდა შეამცირონ შიდაწვის ძრავიანი მოდელების მარაგი — რაც საბოლოოდ არჩევანის თავისუფლებას უზღუდავს მომხმარებლებს.

დაძაბულობა ტრამპთან მოლაპარაკებებში

ტრამპთან მიმდინარე მოლაპარაკებების კონტექსტში ჩნდება კიდევ ერთი პრობლემა — კანადის ავტოინდუსტრია შეიძლება შეუსაბამოდ გამოიყურებოდეს აშშ-ის პოლიტიკასთან.

„ჩვენ ვაჭრობის პრობლემა არ გვაქვს — გვაქვს პოლიტიკის შეუსაბამობის პრობლემა,“ — ამბობს ერთ-ერთი ოფიციალური პირი.

ტრამპმა, პრეზიდენტის პოსტზე დაბრუნების შემდეგ, უკვე გააუქმა ბაიდენის ეპოქის EV-მანდატები, მათ შორის კალიფორნიის შტატშიც — რომელიც ეკონომიკურად თითქმის კანადას უტოლდება.

საზოგადოებრივი მხარდაჭერა და კლიმატის პოლიტიკა

ციფრული სერვისების გადასახადის გაუქმების შემდეგ — რაც ამერიკულ გიგანტებს, როგორიცაა Google, Amazon და Netflix, აზარალებდა — კარნის მთავრობა ახალ ზეწოლას განიცდის როგორც ავტომწარმოებლებისგან, ასევე პირადად ტრამპისგან, რომ ელექტრომობილების მანდატიც გააუქმოს.

„ეს რთული საკითხია კარნისთვის, რადგან წინა მთავრობამ ეს პოლიტიკა კანადელების მხარდაჭერით მიიღო, როგორც კლიმატური დღის წესრიგის ნაწილი,“ — ამბობს გოლდფედერი.

„კანადელებისთვის ამის ახსნა ძალიან რთული იქნება ისე, რომ არ გამოჩნდეს, თითქოს კლიმატურ პოლიტიკაზე უარს ამბობენ.“

კანადის კლიმატური ინსტიტუტის ანალიზით, მსუბუქი ავტომობილებისგან მომდინარე სათბური გაზების გამოყოფა იკლებს, თუმცა საკმარისი არ არის ქვეყნის კლიმატური მიზნების მისაღწევად.

გოლდფედერი დასძენს, რომ ავტომწარმოებლებს კვლავ სურთ EV-ის გაყიდვების ზრდა და ემისიების შემცირება:

„წესრიგი არ ნიშნავს EV-ებზე უარის თქმას — ეს არის რეალობის გააზრება. ჩვენ გვინდა, რომ მომხმარებელს ჰქონდეს არჩევანი ისეთი ავტომობილის, რომელიც მის საჭიროებებს შეესაბამება.“